Z dniem 1 stycznia 2025 r. na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych zaczęły obowiązywać uregulowania nazywane popularnie kasowym PIT wprowadzone ustawą o zmianie ustawy o PDoF (Dz. U. z 2024 r. poz. 1593). Ministerstwo Finansów wprowadzając tą metodę rozliczeń znaną już z podatku VAT założył ułatwienie działalności jednoosobowym podmiotom, które bardzo często borykają się z zatorami płatniczymi od kontrahentów będących podmiotami gospodarczymi.
Jest to preferencja, z której można skorzystać, ale nie ma takiego obowiązku. Podatnik decyduje składając oświadczenie do właściwego naczelnika urzędu skarbowego oświadczenie o wyborze tej metody rozliczania PIT.
Co to właściwie jest kasowy PIT?
Co do zasady przychód podatkowy w PIT powstaje w momencie sprzedaży, czyli w chwili wydania towaru lub wykonania usługi. Nie ma tutaj znaczenia data wystawienia faktury, którą obowiązkowo trzeba wystawić najpóźniej do 15. dnia miesiąca następnego po miesiącu sprzedaży.
Przy kalkulacji podatku nie ma znaczenia czy dana faktura została już uregulowana przez kontrahenta czy nie. Można uwzględnić w kosztach uzyskania przychodów faktury za nabyte towary lub usługi, za które podatnik jeszcze nie zapłacił.
Kasowy PIT daje możliwość opłacania podatku oraz składki zdrowotnej dopiero w momencie otrzymania od kontrahenta zapłaty za wystawiona fakturę. Korzystając z tej metody nie można jednak zapominać o kosztach uzyskania przychodów, które też będą mogły być ujęte dopiero w momencie zapłaty.
Czy kasowy PIT jest dla każdego?
Z metody kasowego rozliczenia PIT mogą skorzystać przedsiębiorcy prowadzący samodzielnie jednoosobową działalność gospodarczą:
- opodatkowaną według skali podatkowej, podatkiem liniowym, na zasadach IP BOX, ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych
- jeżeli przychody z działalności prowadzonej samodzielnie w roku poprzedzającym rok podatkowy nie przekroczyły kwoty 1 mln zł
- jeżeli nie prowadzą ksiąg rachunkowych
- jeśli złożą właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego pisemne oświadczenie o wyborze metody kasowej.
Odpowiednie oświadczenie należy złożyć w terminie:
- do 20 lutego w sytuacji, kiedy prowadzi się już działalność gospodarczą;
- do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej;
- do końca roku podatkowego w sytuacji otwarcia działalności gospodarczej w grudniu.
Wybraną metodę kasową należy stosować przez cały rok podatkowy, jeśli nie odwoła się złożonego oświadczenia to wybrana metoda będzie obowiązywała w kolejnych latach.
Nie można wybrać metody kasowej we wniosku CEIDG. Nie ma również oddzielnego formularza ministerialnego ani oficjalnego wzoru. Oświadczenie można złożyć na piśmie lub w serwisie e-Urząd Skarbowy.
Gdzie jest haczyk?
W metodzie kasowej przychód powstaje z dniem uregulowania należności, nie później niż dzień, w którym upływają dwa lata od dnia wystawienia faktury albo nie później niż dzień likwidacji działalności gospodarczej. Ponadto dotyczy tylko transakcji z innym przedsiębiorcą, które zostały prawidłowo udokumentowane fakturami.
Wyłączone są również transakcje z podmiotami powiązanymi z danym przedsiębiorcą, np. małżonkiem lub spółką, w której posiada się ponad 5% udziałów oraz podmiotami z miejscem zamieszkania lub siedzibą zarządu w rajach podatkowych.
Dodatkowo metoda kasowa nie dotyczy sprzedaży środków trwałych oraz WNiP ujętych w odpowiednich ewidencjach.
Wybierając metodę kasowego PIT należy również prowadzić ewidencję faktur, które dokumentują przychody rozliczane tą metodą i zawiera:
- numer faktury;
- kwotę należności;
- datę uregulowania płatności.
Czy warto wybrać kasowy PIT?
Przedsiębiorca, który będzie chciał skorzystać z metody kasowej PIT musi się liczyć z dodatkowymi obowiązkami ewidencyjnymi. Jeśli opóźnienia nie są znaczące lub specyfika prowadzonej działalności nie przewiduje długich terminów płatności może okazać się, że gra nie warta jest świeczki.
Co ciekawe na chwilę obecną zabrakło przepisu, który dostosowałby przepisy o składce zdrowotnej do sytuacji, w której podatnik po wyborze kasowego PIT zawiesi działalność gospodarczą na cały rok składkowy. W takiej sytuacji podatnik nie składa rozliczenia rocznego składki zdrowotnej więc nie będzie miał, jak jej uregulować. Wynika to z faktu, że składka zdrowotna przy kasowym PIT będzie wyliczana od przychodów powstających z chwilą płatności.
Decyzja o wyborze danej metody nie jest prosta i wymaga analizy specyfiki działalności gospodarczej i indywidualnej sytuacji każdego podatnika.